Υψηλό ποσοστό επίλυσης εργατικών διαφορών: Τα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας

Υψηλό είναι το ποσοστό επίλυσης των εργατικών διαφορών βίας και παρενόχλησης στην εργασία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας.Όπως επισημαίνει η Προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος για την Παρακολούθηση της Βίας & Παρενόχλησης στην Εργασία, Γεωργία Βαζάκη, σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το υψηλό ποσοστό επίλυσης αυτών των υποθέσεων επιτεύχθηκε με την αποτελεσματική διαμεσολάβηση των Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων και την αξιοποίηση του ισχύοντος προστατευτικού νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου.Συγκεκριμένα, από το σύνολο των υποθέσεων το 2023, ποσοστό 36% επιλύθηκε, ενώ σε μικρότερο ποσοστό 5% οι υποθέσεις ματαιώθηκαν, που κατά μεγάλο μέρος συνεπάγεται επίλυση. Επίσης, ποσοστό 48% τέτοιων υποθέσεων οδηγήθηκε σε αιτιολογημένη σύσταση προσφυγής στα δικαστήρια, όπου και αξιοποιείται δεόντως η όλη διεξαχθείσα διαδικασία ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας και διοικητικές κυρώσεις επιβλήθηκαν σε ποσοστό 11%.Στην ετήσια έκθεση για το 2023 αποτυπώνεται καταρχάς αυξητική τάση στις υποβληθείσες ενώπιον των υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας καταγγελίες εργατικών διαφορών βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Από 97 περιστατικά το 2021 έφτασαν τα 151 το 2022 και τα 230 το 2023, ενώ ήδη για το 2024 έχουν υπερβεί τα 280.Ως καταγγέλλοντες-θιγόμενοι παρουσιάζονται πλέον και άντρες. Με βάση τα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας, το 2023 ήταν γυναίκες σε ποσοστό 60% και άντρες σε ποσοστό 40% και όμοια το 2022 το 62% ήταν γυναίκες και άντρες ήταν το 38%.Ανεστραμμένα εμφανίζονται τα ποσοστά αναφορικά με το φύλο καταγγελλόμενου/ης, όπου την πρώτη θέση κατέχουν οι άντρες σε ποσοστό 70%.Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, παρατηρείται τελευταία αυξητική τάση βίαιων και παρενοχλητικών συμπεριφορών μεταξύ εργαζομένων και λοιπών απασχολουμένων, καθώς, εντός του 2023, σε ποσοστό 54% καταγγελλόμενος είναι άλλος εργαζόμενος (π.χ. προϊστάμενος ή υπεύθυνος βάρδιας) ή άλλο πρόσωπο και σε ποσοστό 46% το θέμα σχετίζεται με βία και παρενόχληση προκληθείσα από τον ίδιο τον εργοδότη ή τον νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης.Αντίθετα, σύμφωνα με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2022 και του 2021, την πρώτη θέση στην πρόκληση τέτοιου είδους συμπεριφορών κατείχαν οι ίδιοι οι εργοδότες (60% το 2022 και 65% το 2021), ως ασκούντες το διευθυντικό δικαίωμα και κατέχοντες εκ των πραγμάτων την πιο ισχυρή θέση στην εργασιακή σχέση.Η συντριπτική πλειονότητα των εργατικών διαφορών και εντός του έτους 2023 αφορά σε περιστατικά βίας, λεκτικής, σωματικής και ηθικής, ψυχολογικής παρενόχλησης σε ποσοστό 95% έναντι 5% των αντίστοιχων περί σεξουαλικής παρενόχλησης.Σημειώνεται ότι, εντός του 2024, παρατηρείται ήδη υπερδιπλασιασμός των υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης (έχουν ήδη υπερβεί τις 30). Επιπλέον, εφέτος έχουν καταγραφεί και υποθέσεις προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας αντρών και διεμφυλικών ατόμων.Οι κύριοι κλάδοι δραστηριότητας των καταγγελλόμενων επιχειρήσεων ιδιωτικού τομέα για περιστατικά βίας και παρενόχλησης είναι στους χώρους εμπορίου (λιανικού και χονδρικού), ξενοδοχείων, επισιτισμού-εστίασης και βιομηχανίας τροφίμων (αναφέρονται κατά φθίνουσα σειρά).Με τα άρθρα 5-11 του Ν. 4808/2021 εισάγονται γενικές υποχρεώσεις των εργοδοτών να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, ανεξαρτήτως αριθμού απασχολούμενου προσωπικού.Η συμμόρφωση με τα ανωτέρω ελέγχεται από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας είτε αυτεπαγγέλτως σε επιτόπιους ελέγχους είτε κατόπιν υποβολής επώνυμων καταγγελιών-αιτήσεων εργατικών διαφορών βίας και παρενόχλησης με αναλυτική αναφορά των συγκεκριμένων περιστατικών ή συμπεριφορών βίας και παρενόχλησης.Στο πλαίσιο αυτό, οι επιδιωκόμενοι στόχοι του Αυτοτελούς Τμήματος περιλαμβάνουν εκστρατείες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης των πολιτών και όλων των εμπλεκόμενων φορέων αναφορικά με τα επίκαιρα και ευαίσθητα ζητήματα βίας και παρενόχλησης στην εργασία.Το ισχύον προστατευτικό, νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο πρέπει να αντιμετωπιστεί όχι απλά ως τυπική υποχρέωση, αλλά να αξιοποιηθεί ως εξαιρετική ευκαιρία αλλαγής της εργασιακής κουλτούρας, γεγονός που θα προσδώσει ευρύτερο κοινωνικό πρόσημο στη διασφάλιση υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας προς όφελος εργαζομένων, απασχολουμένων, εργοδοτών και, τελικά, ολόκληρης της κοινωνίας.