Οι πρόσφατες εξελίξεις στις διατλαντικές σχέσεις και η αποδυνάμωση της ενιαίας στάσης της Δύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας δημιουργούν ένα νέο και περίπλοκο πεδίο που η Αθήνα καλείται να διαχειριστεί. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση ισορροπιών στην αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ευρώπης, καθώς και την αντίκρουση των προσπαθειών της Τουρκίας να ενισχύσει τον ρόλο της στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η δημιουργία μιας νέας συμμαχίας, γνωστής ως Συμμαχία των Προθύμων, με κεντρικούς παίκτες τη Γαλλία και τη Γερμανία από την Ε.Ε. και την Τουρκία καθώς και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ που δεν είναι μέλη της Ε.Ε., προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα, κυρίως λόγω του ρόλου που θα μπορούσε να διεκδικήσει η Άγκυρα.
Η προοπτική ένα μέρος των 800 δισ. ευρώ που προορίζονται για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης να κατευθυνθεί προς την τουρκική αμυντική βιομηχανία είναι ανησυχητική. Ήδη έχουν γίνει βήματα συνεργασίας μεταξύ της ιταλικής αμυντικής βιομηχανίας Leonardo και της τουρκικής Baykar, η οποία πρόσφατα εξαγόρασε την Piaggio Aerospace, ανοίγοντας το δρόμο για συμμετοχή σε αμυντικές προμήθειες στην Ευρώπη.
Η συνεργασία αυτή αναμένεται να αξιοποιήσει τη ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς drones στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται να φτάσει τα 100 δισ. ευρώ σε διάστημα δέκα ετών. Η Αθήνα και η Λευκωσία αντιμετωπίζουν προκλήσεις καθώς κινδυνεύουν να θεωρηθούν ότι υπονομεύουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα εάν προχωρήσουν σε βέτο.
Από την άλλη, η Αθήνα αξιολογεί θετικά την πρώτη επαφή με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση στην πρόσφατη συνάντηση Γεραπετρίτη – Ρούμπιο, η οποία επιβεβαίωσε τη βούληση συνέχισης καλών σχέσεων και υποστήριξης των ΗΠΑ σε ενεργειακά έργα που συμμετέχει η Ελλάδα. Η επικοινωνία που αποκατέστησε η κυπριακή κυβέρνηση με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ήταν εξίσου θετική.
Ωστόσο, η ανησυχία μεγαλώνει καθώς ο Ρούμπιο, αν και συστημικός πολιτικός, φαίνεται να μην έχει τον κύριο ρόλο στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής, με τους ειδικούς απεσταλμένους του προεδρικού κύκλου να αναλαμβάνουν καθοριστικούς ρόλους.
Η Αθήνα είναι επίσης ενήμερη ότι σε περίπτωση κρίσης στην περιοχή, η Ε.Ε. είναι πιθανό να μην είναι σε θέση να προσφέρει ουσιαστικές λύσεις, με την Ουάσινγκτον να παραμένει η μόνη δύναμη ικανή να αποτρέψει σοβαρή κλιμάκωση. Υπό αυτές τις συνθήκες, η αποφυγή έντασης με την Τουρκία είναι κρίσιμη για την Αθήνα.
Αυτή η προσέγγιση οδήγησε στην αναστολή των διαδικασιών για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου, με την αναστολή πληρωμών του ΑΔΜΗΕ προς τη γαλλική Nexans και την αποχώρηση ιταλικών ερευνητικών πλοίων από το λιμάνι του Ηρακλείου. Τα σχέδια για Θαλάσσια Πάρκα στο Αιγαίο και Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό παραμένουν επίσης σε εκκρεμότητα, με την Τουρκία να εκφράζει αντιδράσεις.
