Λειψυδρία στην Αττική: Προκλητική κατάσταση και αναζήτηση λύσεων

Η Αττική αντιμετωπίζει ένα διαρκώς εντεινόμενο πρόβλημα λειψυδρίας, ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, της αυξανόμενης ζήτησης και της εξάρτησης από περιορισμένους υδατικούς πόρους.Το υφιστάμενο δίκτυο υδροδότησης βασίζεται στους ταμιευτήρες του Ευήνου και του Μόρνου, από τους οποίους, μέσω της σήραγγας Γκιώνας, το νερό φθάνει με βαρύτητα στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ). Ωστόσο, η πτωτική τάση των αποθεμάτων ταμιευτήρων σε συνδυασμό με την αύξηση της κατανάλωσης καθιστούν επιτακτική την άμεση ενίσχυση του συστήματος.Ένα Σχέδιο Πολλαπλών Επιπέδων
Η ΕΥΔΑΠ, μετά από ανάθεση από και σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ, εκπονεί ένα νέο, μακρόπνοο σχέδιο για την υδροδότηση της Αττικής, το πρώτο μετά τη “Μελέτη ενίσχυσης της ύδρευσης Αθηνών” του 1993. Το σχέδιο προβλέπει:
– Ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από τη λίμνη Κρεμαστών, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες υποδομές.
– Αφαλάτωση θαλασσινού και υφάλμυρου νερού, με την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων σε στρατηγικές θέσεις.
– Θαλάσσια μεταφορά νερού από τον ποταμό Αχελώο, μέσω tankers από τον λιμένα Αστακού στους λιμένες Άσπρων Σπιτιών ή Θίσβης, με τελικό προορισμό το ΕΥΣ.
– Επαναχρησιμοποίηση ανακτημένου νερού, για χρήσεις πλην της ανθρώπινης κατανάλωσης.
– Επαναλειτουργία παλαιών γεωτρήσεων μέσω αποκατάστασης του μηχανολογικού εξοπλισμού, κατόπιν θετικής αξιολόγησης της ικανότητας των υδροφορέων.Παράλληλα, έχουν ενεργοποιηθεί εφεδρικές πηγές υδροδότησης σύμφωνα με το διαχειριστικό σχέδιο, σε μία προσπάθεια ανάσχεσης της μείωσης των αποθεμάτων.Εξυπακούεται ότι και οι πολίτες πρέπει να μειώσουν την άσκοπη κατανάλωση και την σπατάλη, ενώ ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο, εφόσον χρειαστεί, η Πολιτεία να επαναφέρει μέτρα για μείωση της κατανάλωσης εφάμιλλα με αυτά του 1993.Σε πρόσφατη συζήτηση σε διοργάνωση ανοιχτής εκδήλωσης με το ΤΕΕ, το ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο We Are Greece, ο υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, επισήμανε τη διαχρονικότητα του ζητήματος, το χαρακτήρισε ως θέμα εθνικής προτεραιότητας και σημείωσε ότι απαιτείται σχεδιασμός και δαπάνες για την επίλυσή του. Έθεσε, δε, τρεις πυλώνες για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας: την αποτελεσματικότητα, καθώς όπως χαρακτηριστικά τόνισε “υπάρχουν περισσότεροι από 750 φορείς για τη διαχείριση του νερού και αυτό είναι φύσει αναποτελεσματικό”, την εξεύρεση πρόσθετων χρηματοδοτικών πόρων, καθώς και την εξοικονόμηση του νερού, μέσω και της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας με καμπάνιες ενημέρωσης και δράσης.Αντίστοιχα, ο Πέτρος Βαρελίδης, γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, τόνισε ότι χρειάζονται έργα υποδομής, ειδικά στην Αττική. “Χρειαζόμαστε και μακροπρόθεσμα και βραχυπροθέσμα μέτρα γιατί μας τελειώνει το νερό” σημείωσε και πρόσθεσε ότι μέχρι το 2030 για έργα που αφορούν στο νερό και όχι στην αποχέτευση, απαιτούνται τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ.Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., Χάρης Σαχίνης, υπογράμμισε τη σοβαρότητα της κατάστασης και την ανάγκη θεσμικής στήριξης, σημειώνοντας ότι η απρόσκοπτη υδροδότηση της Αττικής είναι ζήτημα για το οποίο η ΕΥΔΑΠ συνεργάζεται αγαστά με την Πολιτεία και έχει θέσει την τεχνογνωσία και τις προτάσεις της στη διάθεσή της. Η θεσμική ευελιξία, με στόχο την επιτάχυνση της υλοποίησης των κρίσιμων έργων καθώς και η σχετική στελέχωση είναι απαραίτητα συστατικά για την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος, με σχέδιο, ταχύτητα και διαφάνεια.Η κρίσιμη σημασία της Πολιτείας
Η κρίση λειψυδρίας στην Αττική δεν είναι μελλοντική πρόβλεψη – είναι παρούσα. Οι λύσεις που προτάσσονται συνδυάζουν τεχνολογική και περιβαλλοντική καινοτομία. Η συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών με την Πολιτεία, σε συνδυασμό με τη θεσμική και χρηματοδοτική υποστήριξη των επενδύσεων και την ενεργοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων είναι ο μόνος δρόμος για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της Αττικής δεν θα διψάσουν.Είναι πλέον ξεκάθαρο, όπως επισημαίνουν έγκυροι αναλυτές που μελετούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ότι το πρόβλημα της λειψυδρίας συνεπάγεται κόστος. Η κλιματική κρίση δεν είναι απειλή του μέλλοντος – είναι μια πραγματικότητα του παρόντος. Και η αντιμετώπισή της απαιτεί τολμηρές και στοχευμένες παρεμβάσεις υπογραμμίζουν.