Σημαντικές αλλαγές φέρνει το σχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για την αγορά κατοικιών, καθώς προγραμματίζεται η υποχρεωτική πληρωμή των ενοικίων μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Από το 2026 και έπειτα, όλοι οι ενοικιαστές θα είναι υποχρεωμένοι να εξοφλούν τα ενοίκια ηλεκτρονικά, καταθέτοντας το συμφωνηθέν ποσό στον λογαριασμό του ιδιοκτήτη.
Η πληρωμή με μετρητά ή «στο χέρι» δεν θα γίνεται αποδεκτή φορολογικά και θα επιφέρει αυστηρές κυρώσεις τόσο για τους ιδιοκτήτες όσο και για τους μισθωτές. Αν και η ρύθμιση αυτή δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί, αποτελεί βασική στρατηγική του ΥΠΕΘΟ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που παρατηρείται στα εισοδήματα από ακίνητα.
Η ανάγκη για το μέτρο προκύπτει από τα ευρήματα που αποκαλύπτουν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των δηλωθέντων και των πραγματικών εισοδημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, το μέσο δηλωθέν εισόδημα για μισθώσεις πρώτης κατοικίας το 2023 ήταν μόλις 255 ευρώ, ενώ το πραγματικό κόστος ενοικίασης στην Αττική ξεπερνά τα 800 ή και 1.000 ευρώ. Η κυβέρνηση προγραμματίζει ελέγχους για περιπτώσεις ιδιοκτητών που δηλώνουν προφανώς υποτιμημένα ποσά.
Η ηλεκτρονική πληρωμή δεν είναι νέα πρακτική, καθώς από το 2020 εφαρμόζεται στις επαγγελματικές μισθώσεις και τώρα επεκτείνεται στη στεγαστική μίσθωση. Το Υπουργείο θεωρεί ότι το νέο σύστημα θα προσφέρει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά.
Κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου Real Estate, ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης τόνισε την ανάγκη για εργαλεία που θα αποτυπώνουν την πραγματικότητα του ενοικίου στη χώρα, επισημαίνοντας το έλλειμμα διαφάνειας που παρατηρείται.
Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα, όπως η πιθανότητα εικονικών μισθωτηρίων και οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι ηλικιωμένοι και οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που δεν είναι εξοικειωμένοι με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Επιπλέον, οι μικροϊδιοκτήτες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με νέα κόστη και διαδικαστικά εμπόδια.
Η εφαρμογή του συστήματος απαιτεί συνεχή παρακολούθηση τραπεζικών λογαριασμών και συμβατότητα με τις φορολογικές δηλώσεις, γεγονός που δεν είναι αυτονόητο για όλους. Οι πηγές του ΥΠΕΘΟ επισημαίνουν ότι το μέτρο θα συνοδεύεται από αυστηρές ποινές για όσους δεν συμμορφώνονται, με πρόστιμα που φτάνουν το 10% επί του τιμήματος για πληρωμές εκτός τραπεζικού συστήματος.
