Στεκόμενος στο χείλος του Bayan Obo, το βλέμμα σου αντικρίζει μια εκτενή περιοχή σκαμμένης γκρίζας γης, ενσωματωμένη στις απέραντες στέπες της Εσωτερικής Μογγολίας, στη βόρεια Κίνα. Σκοτεινά σύννεφα σκόνης αναδύονται από κρατήρες, εκεί όπου η γη έχει συστηματικά ξηλωθεί στην αναζήτηση ενός σύγχρονου θησαυρού.
Ενδεχομένως να μην γνωρίζετε αυτή την πόλη, αλλά η ζωή όπως την γνωρίζουμε θα μπορούσε να διαταραχθεί σημαντικά χωρίς το Bayan Obo. Η περιοχή αυτή ονομάζεται έτσι από την περιφέρεια στην οποία βρίσκεται και φιλοξενεί το ήμισυ των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών. Αυτά τα μέταλλα είναι θεμελιώδη για πολλές από τις σύγχρονες τεχνολογίες μας, όπως smartphones, ηχεία Bluetooth, υπολογιστές και ηλεκτρικά οχήματα.
Η Κίνα έχει καταφέρει να καταστεί ηγέτιδα στην εξόρυξη και επεξεργασία αυτών των μετάλλων, προσφέροντας στο Πεκίνο σημαντική οικονομική και πολιτική επιρροή. Αυτή η κατάσταση προσφέρει πλεονεκτήματα στις διαπραγματεύσεις, όπως με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχετικά με δασμούς. Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές συνέπειες των εξορυκτικών δραστηριοτήτων είναι σοβαρές.
Το BBC πραγματοποίησε ένα οδοιπορικό στα κύρια κέντρα εξόρυξης σπάνιων γαιών στην Κίνα, στο Bayan Obo και στο Ganzhou. Εκεί, η ομάδα διαπίστωσε την ύπαρξη τεχνητών λιμνών γεμάτων ραδιενεργής λάσπης και συνομιλήσε με κατοίκους που ανέφεραν μολυσμένα νερά και εδάφη, με ιστορικό καρκίνου και γενετικών ανωμαλιών.
Οι Αρχές προσπαθούν να καθαρίσουν τις περιοχές αυτές, σύμφωνα με επιστήμονες, ενώ οι εξορυκτικές δραστηριότητες στη βόρεια Κίνα συνεχίζουν να επεκτείνονται. Μηχανήματα δουλεύουν ακατάπαυστα για την εξόρυξη σπάνιων γαιών, όπως το νεοδύμιο και το δυσπρόσιο, τα οποία είναι απαραίτητα για την κατασκευή ισχυρών μαγνητών σε πολλές σύγχρονες τεχνολογίες.
Ωστόσο, η διαδικασία της εξόρυξης περιλαμβάνει την απομάκρυνση των επιφανειακών στρωμάτων της γης, απελευθερώνοντας βλαβερή σκόνη με υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και ραδιενεργών υλικών. Οι δορυφορικές εικόνες των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν την ραγδαία επέκταση του ορυχείου Bayan Obo, το οποίο βρίσκεται εννέα ώρες οδικώς από το Πεκίνο. Από το 1999 μέχρι το 2013, η περιοχή των ανοιχτών ορυχείων έχει διπλασιαστεί, ενώ οι λίμνες αποβλήτων συνεχώς αυξάνονται.
