Με την συνεχώς αυξανόμενη τιμή των φυτοφαρμάκων, οι γεωργοί στην κεντρική Ελλάδα αναζητούν φθηνότερες, αλλά επικίνδυνες λύσεις: υγρά σκευάσματα σε πλαστικά μπουκάλια χωρίς ετικέτες, που εισάγονται λαθραία μέσω ξηράς και θαλάσσης.
Για πολλούς παραγωγούς στη Θεσσαλία, αυτά τα προϊόντα αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικά, αν και δυνητικά επικίνδυνα, καθώς εργαστηριακοί έλεγχοι αποκάλυψαν ότι περιέχουν φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω σοβαρών κινδύνων για ανθρώπους και περιβάλλον.
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μεμονωμένο και αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη τάση στην Ευρώπη, όπου η χρήση απαγορευμένων ή παραποιημένων φυτοφαρμάκων έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, παρά τις προσπάθειες των Αρχών να περιορίσουν τη χρήση των επιτρεπόμενων προϊόντων στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Σύμφωνα με στοιχεία, τουλάχιστον το 14% των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις ευρωπαϊκές καλλιέργειες είναι παράνομα, με το ποσοστό στην Ελλάδα να φτάνει το 25% σε ορισμένες περιοχές. Η τελευταία επιχείρηση της Europol καταδεικνύει ότι το 2022 κατασχέθηκαν 2.040 τόνοι παράνομων φυτοφαρμάκων στην Ευρώπη, τετραπλάσια ποσότητα σε σύγκριση με το 2019.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι η ευθύνη για την καταπολέμηση του φαινομένου ανήκει στα κράτη-μέλη, ενώ ο Έλληνας υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπογραμμίζει τις προσπάθειες της χώρας για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη νόμιμη παραγωγή.
Η Θεσσαλία, γνωστή ως ο “σιτοβολώνας” της Ελλάδας, πλήττεται από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής, που έχουν οδηγήσει σε αύξηση των παρασίτων. Πολλοί αγρότες δηλώνουν ότι τα φυτοφάρμακα αποτελούν σχεδόν το 50% των ετήσιων εξόδων τους.
Οι τιμές των εγκεκριμένων εντομοκτόνων φτάνουν τα 380 ευρώ ανά λίτρο, ενώ οι πλαστές εκδοχές στη μαύρη αγορά κυμαίνονται μεταξύ 200-230 ευρώ, γεγονός που απειλεί την επιβίωση των παραγωγών. Ορισμένοι αγρότες αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τους οπωρώνες τους και να αναζητούν εναλλακτικές εργασίες.
Πολλοί παραγωγοί αναφέρουν ότι, αν και έχουν δεχθεί προτάσεις για παράνομα σκευάσματα, τα έχουν απορρίψει. Παράλληλα, οι αγρότες αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα των παράνομων φυτοφαρμάκων, θυμόμενοι παλαιότερα σκευάσματα που ήταν τόσο ισχυρά που απέτρεπαν τα πουλιά από το να πλησιάσουν τα χωράφια τους.
Ο πρόεδρος του ΕΣΥΦ επισημαίνει ότι οι Αρχές θα πρέπει να επιβάλλουν αυστηρές ποινές στους παραβάτες, τονίζοντας ότι η δηλητηρίαση της τροφικής αλυσίδας για κέρδος είναι απαράδεκτη.
