Η Ευρώπη προχωρά στην υλοποίηση της «στρατιωτικής Σένγκεν», με στόχο την ταχεία μεταφορά πολεμικού υλικού. Οι ανάγκες που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν αναδείξει τις καθυστερήσεις που προκαλούν οι διασυνοριακές άδειες και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες μπορούν να καθυστερήσουν τις μεταφορές ακόμα και κατά τρεις εβδομάδες. Ο στόχος είναι να μειωθεί αυτό το χρονικό διάστημα σε δύο με τρεις ημέρες.
Η ανησυχία για τη Ρωσία ενισχύει την προτεραιότητα που δίνει η Ε.Ε. στο πρόγραμμα στρατιωτικής κινητικότητας, αναγνωρίζοντας ότι η αποτροπή κινδύνων απαιτεί ταχεία αντίδραση. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η ενίσχυση υποδομών και η ανάπτυξη των απαιτούμενων μέσων μεταφοράς στρατευμάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Ο Έλληνας επίτροπος Απόστολος Τζιτζικώστας διαχειρίζεται το πρόγραμμα, το οποίο διαθέτει προϋπολογισμό 17 δισ. ευρώ, δεκαπλάσιο σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα. Η Ευρώπη αναγνωρίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός δικτύου υποδομών που να πληροί στρατιωτικές προδιαγραφές, χωρίς απαραίτητα να απαιτείται η κατασκευή νέων έργων, αλλά κυρίως η προσαρμογή των ήδη υπαρχόντων.
Η προσπάθεια αυτή περιλαμβάνει και τη βελτίωση της ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων και αγαθών, με στόχο την αποδοτική και γρήγορη ολοκλήρωση των μεταφορών. Η γραφειοκρατία παραμένει εμπόδιο και σε αυτό το πλαίσιο, η Ε.Ε. επιδιώκει την απλοποίηση διαδικασιών ώστε οι διπλωματικές άδειες να παρέχονται εντός τριών εργάσιμων ημερών.
Η στρατηγική αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της συνεργασίας Ε.Ε. – ΝΑΤΟ, καθώς οι χώρες δεσμεύονται να επενδύσουν το 5% του ΑΕΠ τους στην Άμυνα μέχρι το 2035. Το 2017, μια στρατιωτική άσκηση είχε αποκαλύψει αδυναμίες στο σύστημα, οδηγώντας στη δημιουργία ενός αρχικού προϋπολογισμού 1,7 δισ. ευρώ για στρατιωτική κινητικότητα.
Η Επιτροπή Μεταφορών, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ και το Στρατιωτικό Επιτελείο της Ε.Ε., έχει αναπτύξει τέσσερις προτεραιότητες για τη στρατιωτική κινητικότητα, με στόχο την αναβάθμιση των υποδομών για διπλή χρήση. Έχουν προταθεί πάνω από 2.800 έργα, εκ των οποίων έχουν επιλεγεί 500, και η χρηματοδότηση θα εξαρτηθεί από την ωριμότητά τους για εκτέλεση.
