Η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα νέο πρόγραμμα με τίτλο «Σπίτι μου», το οποίο στοχεύει στην αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων μέσω της κοινωνικής αντιπαροχής, καθώς και στη μείωση των υψηλών ενοικίων. Αυτή η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών, ώστε να αντιμετωπιστεί το σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα που πλήττει κυρίως τους νέους και τις ευάλωτες οικογένειες.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα παρουσιάσει την πολυδιάστατη παρέμβαση στην αγορά ακινήτων κατά την ΔΕΘ, σηματοδοτώντας την αρχή διαπραγμάτευσης για την εξασφάλιση νέων κοινοτικών πόρων.
Η κατάσταση στην αγορά ακινήτων παραμένει ανησυχητική, καθώς η δαπάνη για στέγη υπερβαίνει το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος για το 30% των μισθωτών, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, σχεδόν το 1/3 των νοικοκυριών σε αστικές περιοχές δαπανά περισσότερα από 40% του εισοδήματός τους για τη στέγαση, με πολλά νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος να ξοδεύουν πάνω από το 60% μόνο για ενοίκιο.
Η κατάσταση είναι πιο σοβαρή στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ η μεγαλύτερη επιβάρυνση παρατηρείται στο νότιο Αιγαίο, όπου η δαπάνη για στέγη αγγίζει το 45,5% του εισοδήματος. Ιδιαίτερα οι νέοι κάτω των 30 ετών αντιμετωπίζουν την μεγαλύτερη δυσκολία, αν και το ποσοστό μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» -Ι και ΙΙ- προσέφερε την ευκαιρία σε χιλιάδες νέα νοικοκυριά να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι με σημαντική έκπτωση στα επιτόκια των δανείων. Ωστόσο, η αυξημένη ζήτηση έχει οδηγήσει σε ανοδική πορεία των τιμών των ακινήτων, με πολλά από αυτά να είναι παλιά και μη ανακαινισμένα. Έτσι, οι τιμές των επιλέξιμων κατοικιών έχουν φτάσει σε επίπεδα που καθιστούν τη χρηματοδότηση από τράπεζες δύσκολη, ενώ οι νεόδμητες κατοικίες παραμένουν απλησίαστες για τα μεσαία εισοδήματα.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, αναφέρθηκε σε «σοκ προσφοράς», ανακοινώνοντας μέτρα που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση κλειστών κατοικιών και θα διευρύνουν την αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ και την ΠΟΜΙΔΑ, περίπου 2 εκατομμύρια ακίνητα παραμένουν κλειστά ή μη αξιοποιήσιμα, με τη ζήτηση να υπερβαίνει την προσφορά, προκαλώντας αύξηση των τιμών.
Για παράδειγμα, ένα ακίνητο που κόστιζε 150.000 ευρώ πριν από έναν χρόνο, σήμερα μπορεί να έχει αυξηθεί κατά 20% με 25%, φτάνοντας τα 190.000 ευρώ.
Οι αιτίες που οδηγούν στην αδυναμία αξιοποίησης των κλειστών ακινήτων είναι πολλές, όπως το υψηλό κόστος ανακαίνισης και νομικές εκκρεμότητες. Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει μέτρα ελάφρυνσης της φορολογίας ενοικίων και την αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων μέσω της ΕΤΑΔ, περιλαμβάνοντας φορολογικές ελαφρύνσεις και περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
