Η Σαντορίνη, με την εμβληματική της Καλντέρα, αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως ένας από τους πιο ελκυστικούς τουριστικούς προορισμούς. Ωστόσο, πίσω από την απαράμιλλη ομορφιά της, υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα: η ανεξέλεγκτη δόμηση που απειλεί τη φυσική και πολιτιστική της κληρονομιά. Τα τελευταία χρόνια, η περιοχή της Καλντέρας έχει υποστεί έντονη ανόρθωση με νέες κατασκευές και επεκτάσεις, αλλοιώνοντας σημαντικά το τοπίο.
Σύμφωνα με το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο του νησιού, κάθε κάτοικος των Φηρών έχει δικαίωμα σε 245 τ.μ. χτισμένης επιφάνειας, ενώ στην Οία το αντίστοιχο νούμερο είναι 195 τ.μ. Όταν εξετάσουμε την αυθαίρετη δόμηση, οι αριθμοί μειώνονται στα 177 τ.μ. και 153 τ.μ. αντίστοιχα, υποδεικνύοντας το μέγεθος της παραβατικότητας.
Η κατάσταση έχει οδηγήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος να αναστείλει την έκδοση οικοδομικών αδειών μέχρι το τέλος του 2025 ή μέχρι την έγκριση ενός νέου πολεοδομικού σχεδίου. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κενά που επιτρέπουν τη συνέχιση της δόμησης, προκαλώντας ανησυχία για την επιβάρυνση της περιοχής.
Η ανεξέλεγκτη δόμηση έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην αισθητική του τοπίου, αλλά και στη στατικότητα των κτιρίων. Οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων υποχρεούνται να εκπονήσουν μελέτες στατικής επάρκειας εντός διετίας, αλλιώς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο αφαίρεσης της άδειας λειτουργίας.
Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές περιβαλλοντικές παραβάσεις, όπως η λειτουργία χωματερής κοντά στα Φηρά, που προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο περιβάλλον και την εικόνα του νησιού. Η άναρχη διάνοιξη δρόμων σε προστατευόμενες περιοχές έχει επίσης καταστρέψει ευαίσθητους γεωμορφολογικούς σχηματισμούς.
Ο καθηγητής Γεωλογίας Δημήτρης Παπανικολάου έχει τονίσει τους κινδύνους που συνεπάγεται η αυθαίρετη δόμηση για την στατικότητα των κτιρίων, ιδιαίτερα σε περίπτωση ισχυρού σεισμού, καθώς οι συνεχείς επεμβάσεις στο φυσικό ανάγλυφο καθιστούν το έδαφος πιο ευάλωτο.
Η Σαντορίνη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση που επηρεάζει την ταυτότητά της. Η επιθυμία για οικονομική εκμετάλλευση κάθε τετραγωνικού μέτρου της Καλντέρας απειλεί να αλλοιώσει έναν από τους σημαντικότερους γεωλογικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς της Ελλάδας.
