Η αναθεώρηση των εισοδηματικών κριτηρίων προκειμένου να γίνουν πιο αποτελεσματικές οι πολιτικές στέγασης στη χώρα μας, αποτελεί επιτακτική ανάγκη, όπως καταδεικνύει η ειδική μελέτη που δημοσιεύεται στο 61ο οικονομικό δελτίο της ΤτΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 33% των Ελλήνων δαπανά το 40% του εισοδήματός του για στέγη, με το φαινόμενο να είναι πιο έντονο στις μεγάλες αστικές περιοχές. Αυτό έχει ως συνέπεια τα νοικοκυριά να μην μπορούν να αποταμιεύσουν και να αναγκάζονται να αλλάξουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες.
Η μελέτη, με τίτλο «Η προσιτότητα της στέγασης για τα ελληνικά νοικοκυριά», εστιάζει σε αυτές τις προκλήσεις και επιμελείται από τους Νικόλαο Βέττα, Γιώργο Γατόπουλο, Αλέξανδρο Λουκά, Αντώνη Μαυρόπουλο και Σωτήριο Σαπέρα.
Ο πιο κοινός ορισμός της προσιτότητας της στέγασης αναφέρεται στο ποσοστό των νοικοκυριών που δαπανούν πάνω από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πιο δύσκολες θέσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά την προσιτότητα στέγασης. Σχεδόν το 1/3 των νοικοκυριών σε αστικές περιοχές δαπανούν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση, συμπεριλαμβανομένων ενοικίων και λογαριασμών υπηρεσιών. Με την άνοδο των τιμών των ακινήτων και του κόστους ενέργειας, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για τα νοικοκυριά.
Οι Έλληνες δεν έχουν τη δυνατότητα αποταμίευσης εξαιτίας των υψηλών δαπανών στέγασης, κάτι που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η προσιτότητα στέγασης είναι μια μεγάλη πρόκληση για τα ελληνικά νοικοκυριά, όπως αποδεικνύεται από τα δεδομένα της EU-SILC. Η μελέτη επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενός αυξανόμενου προβλήματος μη προσιτής στέγης και αναδεικνύει τη σημαντική περιφερειακή ετερογένεια. Η αύξηση του ποσοστού του εισοδήματος που δαπανάται για στέγαση και η αύξηση του δείκτη υπερβολικού στεγαστικού κόστους δείχνουν ότι απαιτούνται δομικές αλλαγές.
Οι ομάδες που πλήττονται περισσότερο είναι οι ενοικιαστές, οι άνεργοι, τα νεότερα νοικοκυριά και εκείνα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Ειδικότερα, οι αστικές περιοχές, και κυρίως οι μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλό στεγαστικό κόστος, καθιστώντας τη στέγαση λιγότερο προσιτή.