Η Πολιτεία προχωρά σε σημαντικές αλλαγές στον πολεοδομικό χάρτη της Μυκόνου και της Σαντορίνης, εισάγοντας τους πιο αυστηρούς κανόνες δόμησης που έχουν εφαρμοστεί έως σήμερα. Εκτάσεις που μέχρι τώρα θεωρούνταν επενδυτικές ευκαιρίες μετατρέπονται σε ζώνες προστασίας, αυξάνονται οι απαιτήσεις αρτιότητας και περιορίζεται δραστικά η εκτός σχεδίου δόμηση.
Η μόνη εξαίρεση αφορά την πρώτη κατοικία, όπου η αρτιότητα θα παραμείνει στα 4 στρέμματα. Όμως, για όλες τις άλλες χρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των οικιστικών και τουριστικών, οι απαιτήσεις γκρεμίζονται.
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτή η παρέμβαση έρχεται καθυστερημένα, καθώς τα δύο κυκλαδονήσια έχουν ήδη υποστεί σοβαρές αλλοιώσεις στην αυθεντικότητά τους εξαιτίας της υπερβολικής ανάπτυξης του τουρισμού και της άναρχης δόμησης. Παρ' όλα αυτά, οι νέες πολεοδομικές ρυθμίσεις επηρεάζουν ριζικά την αγορά ακινήτων, με πιθανές εκρήξεις στις αξίες γης, καθώς οι περιορισμοί περιορίζουν τις αξιοποιήσιμες ιδιοκτησίες.
Τα νέα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια για τη Μύκονο και τη Σαντορίνη αναμένονται την άνοιξη στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με στόχο την έγκρισή τους μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων που θα αυστηροποιούν τους όρους δόμησης.
Για τη Σαντορίνη, ο νέος σχεδιασμός κλείνει οριστικά τις πόρτες στην ανάπτυξη, καθώς η διαθεσιμότητα οικοπέδων που παραμένουν άμεσα αξιοποιήσιμα είναι πολύ περιορισμένη. Πολλά από αυτά θα απαιτήσουν συνένωση ιδιοκτησιών, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο.
Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί τη βούληση της Πολιτείας να ανακόψει την άναρχη δόμηση, να περιορίσει την ανεξέλεγκτη τουριστική επέκταση και να προστατεύσει το φυσικό τοπίο και την πολιτιστική ταυτότητα των δύο νησιών, έστω και με καθυστέρηση.
Στη Μύκονο, οι αλλαγές είναι εντυπωσιακές, καθώς το ποσοστό της έκτασης που εντάσσεται σε καθεστώς προστασίας φτάνει σχεδόν τα 2/3 του νησιού. Οι ζώνες απόλυτης προστασίας διευρύνονται, ενώ το ποσοστό γης που προορίζεται για τουριστικές επενδύσεις και κατοικία μειώνεται κατά 20%, πέφτοντας κάτω από το 30% από σχεδόν 35%.
Το νησί, που ήδη αντιμετωπίζει τις συνέπειες της υπερεντατικής οικοδομικής δραστηριότητας, έχει επιβάλει πρόσφατα νέα αναστολή στην έκδοση οικοδομικών αδειών έως τα τέλη του 2026, οδηγώντας έτσι σε δραματική μείωση των νέων κατασκευών.