Οι ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προετοιμάζονται για τη σημαντικότερη συνάντησή τους από τον Δεκέμβριο του 2023, όταν υπεγράφη η Διακήρυξη των Αθηνών. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Τρίτη στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Αν και το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μία σχετική ηρεμία στις σχέσεις τους, το κλίμα έχει επιβαρυνθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, με τις διαφορές να επανέρχονται στο προσκήνιο, κυρίως επί του πεδίου. Η προγραμματισμένη συνάντηση το μεσημέρι της Τρίτης, ώρα Νέας Υόρκης, συμπίπτει με σημαντικές ομιλίες και εκδηλώσεις, όπως αυτή του Αμερικανού Προέδρου.
Η ελληνική πλευρά διατηρεί τη θέση ότι η επικοινωνία είναι απαραίτητη, ακόμη και σε περιόδους διαφωνιών, με στόχο τη διατήρηση των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα, η Τουρκία αναζητά την ενίσχυση των σχέσεών της με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ.
Η συνάντηση αυτή έρχεται σε ένα ιδιαίτερα τεταμένο διεθνές περιβάλλον, με τις κρίσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα να επηρεάζουν τις διεθνείς σχέσεις. Ο Ερντογάν επιδιώκει να εμφανιστεί ως ηγέτης που εκπροσωπεί τον μουσουλμανικό κόσμο και την παγκόσμια κοινή γνώμη, ενώ παράλληλα θέλει να προβάλλει την Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη.
Στα ελληνοτουρκικά, οι σχέσεις έχουν επιδεινωθεί, με τις προσπάθειες προσέγγισης να μην έχουν φέρει απτά αποτελέσματα, ειδικά αναφορικά με τις διαφορές που σχετίζονται με την οριοθέτηση ΑΟΖ και τα θέματα που ανακύπτουν στο πεδίο. Η Αθήνα προχωρά σε ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της αποτρεπτικής της ικανότητας, γεγονός που ενισχύει τη διαπραγματευτική της θέση.
Η αντιπαράθεση για τους χάρτες του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και τα Θαλάσσια Πάρκα αναδεικνύει τις διαφορές στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η έρευνα για το καλώδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου έχει εξελιχθεί σε μία ανοιχτή πληγή, καθώς σχετίζεται με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ της.
