Η πρόσφατη απόφαση του Πενταγώνου, η οποία εγκρίθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, να μειώσει τη στρατιωτική βοήθεια προς τις χώρες της Βαλτικής – Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία – έχει προκαλέσει ανησυχίες και θεωρείται στροφή στη στρατηγική κατεύθυνση των ΗΠΑ. Η ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε στα τέλη Αυγούστου κατά τη διάρκεια συνάντησης με Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Reuters, ο Αμερικανός αξιωματούχος Ντέιβιντ Μπέικερ δήλωσε ότι «η Ευρώπη πρέπει να πάψει να εξαρτάται υπερβολικά από τις ΗΠΑ», τονίζοντας ότι η προσοχή της κυβέρνησης Τραμπ στρέφεται πλέον στην «άμυνα της πατρίδας».
Οι φόβοι για κλιμάκωση της έντασης επιβεβαιώθηκαν όταν την Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου, η Εσθονία κατήγγειλε ότι ρωσικά MiG-31 παραβίασαν τον εναέριο χώρο της για περίπου δέκα λεπτά, προτού αναχαιτιστούν από ιταλικά F-35. Η Ρωσία αρνήθηκε τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι τα αεροσκάφη της πετούσαν πάνω από «ουδέτερα ύδατα».
Στην ίδια ημέρα, η Πολωνία ανέφερε ότι ρωσικά μαχητικά πλησίασαν επικίνδυνα μια πετρελαϊκή πλατφόρμα, ενώ είχαν προηγηθεί καταρρίψεις ρωσικών drones λίγες μέρες νωρίτερα.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, τήρησε χαμηλούς τόνους, αναγνωρίζοντας ότι η κατάσταση μπορεί να αποδειχθεί «μεγάλο πρόβλημα». Στην υπόθεση της Πολωνίας, περιορίστηκε σε μια σύντομη ανάρτηση στο Truth Social.
Παρατηρητές επισημαίνουν ότι μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο εξωτερικές πρωτοβουλίες, ο Τραμπ έχει περιορίσει την εξωτερική του δραστηριότητα, εστιάζοντας σε εσωτερικά θέματα όπως η εγκληματικότητα και η μεταρρύθμιση της διαδικασίας βίζας.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πάντως, ο Τραμπ είχε δείξει μεγαλύτερη δραστηριότητα, με αποφάσεις όπως πλήγματα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και ενίσχυση της Ουκρανίας με νέα συστήματα Patriot. Ωστόσο, η συνάντηση του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα δεν απέδωσε, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι η εκεχειρία στην Ουκρανία δεν είναι προϋπόθεση για μόνιμη ειρήνη, θέση που προσεγγίζει τη Ρωσία.
Στη Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ αντέδρασαν με διαμαρτυρίες για τον βομβαρδισμό γραφείων της Χαμάς στο Κατάρ και κράτησαν ουδέτερη στάση απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα.
Σε τηλεδιάσκεψη στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες ότι περιμένουν από τις ΗΠΑ να τις προστατεύσουν ενώ συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο. Ζήτησε μάλιστα από την Ε.Ε. να επιβάλει «100% δασμούς σε Κίνα και Ινδία» για τις συναλλαγές τους με τη Ρωσία, προκειμένου να εξεταστεί η πιθανότητα αμερικανικής στήριξης.
Διπλωμάτες αναφέρουν ότι μια τέτοια απαίτηση δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς η Ε.Ε. προτιμά τις κυρώσεις αντί των δασμών. Η αμερικανική πλευρά δεν απάντησε στην επιστολή βουλευτών από τις χώρες της Βαλτικής που ζητούσαν επανεξέταση των περικοπών, με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου να δηλώνει ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι είναι ικανοί να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι αυτά τα προγράμματα αν το επιλέξουν.
