Η Αθήνα προσπαθεί να διατηρήσει την ηρεμία στο Αιγαίο, παρά την αυξανόμενη ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενόψει της κρίσιμης συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Γ.Σ. του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Οι τελευταίοι μήνες έχουν δει μια σημαντική επιδείνωση του κλίματος, με την Τουρκία να προχωρά σε προκλητικές ενέργειες και αμφισβητήσεις των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Οι αντιδράσεις της Άγκυρας σε κινήσεις της Αθήνας, που στοχεύουν στην προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων και την ενίσχυση της άμυνας, έχουν γίνει συχνές και σπασμωδικές.
Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω από το διεθνές σκηνικό, ειδικά λόγω της κρίσης στη Γάζα, με την Τουρκία να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στο αντι-ισραηλινό μέτωπο και να κατηγορεί χώρες που διατηρούν σχέσεις με το Ισραήλ ως συνένοχες σε γενοκτονία.
Η συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών ήταν αβέβαιη μέχρι την τελευταία στιγμή, λόγω του φορτωμένου προγράμματος της Γ.Σ. του ΟΗΕ και της περιορισμένης διαθεσιμότητας τους στη Νέα Υόρκη. Αυτή η συνάντηση, που αναβλήθηκε επανειλημμένα, έχει σημασία καθώς δεν έχει υπάρξει συνάντηση κορυφής εδώ και αρκετούς μήνες.
Η ανησυχία για τη συνάντηση είναι έντονη, καθώς μπορεί να αναδείξει με νέα ένταση τα προβλήματα που έχουν προκύψει από τη Διακήρυξη των Αθηνών το Δεκέμβριο του 2023. Παρά την προσδοκία για πρόοδο, οι συνομιλίες δεν έχουν προχωρήσει και οι τουρκικές διεκδικήσεις έχουν μεταφερθεί στο πεδίο.
Οι εντάσεις που προκαλούνται σχετίζονται με τις προσπάθειες της Τουρκίας να αμφισβητήσει τις ελληνικές κινήσεις για την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων και να αμφισβητήσει τη Διακήρυξη των Αθηνών. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) έχει γίνει μια αρχική δοκιμασία για τις ελληνικές διεκδικήσεις, προκαλώντας την αντίδραση της Τουρκίας με τον δικό της ΘΧΣ και δημόσιες δηλώσεις.
Η ελληνική πλευρά παραμένει σε στάδιο εξαγγελιών σχετικά με τον ΘΧΣ, αλλά η εφαρμογή του θα αντιμετωπίσει την αντίδραση της Τουρκίας. Αυτή τη στιγμή, τρία θέματα είναι κρίσιμα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις: η στάση της Ελλάδας στο πρόγραμμα SAFE, η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου - Κρήτης και ο ανταγωνισμός στη Λιβύη.
