Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντερικσεν θα ζητήσει σήμερα συγνώμη από τις Γροιλανδές που έπεσαν θύματα μιας εκστρατείας αναγκαστικής αντισύλληψης, την οποία διεξήγαγε η Κοπεγχάγη στο τεράστιο νησί της Αρκτικής επί περισσότερες από τρεις δεκαετίες.
«Θα είναι μια πολύ σημαντική στιγμή για αυτές τις γυναίκες, προφανώς, αλλά και για το σύνολο της κοινωνίας», δήλωσε η βουλευτής Αζάα Κέμνιτς που εκπροσωπεί τη Γροιλανδία στο δανέζικο κοινοβούλιο.
«Είναι το δεύτερο βήμα στη διαδικασία συμφιλίωσης, αφού (η κυβέρνηση της Δανίας) ζήτησε συγνώμη» από τους αυτόχθονες κατοίκους της Γροιλανδίας, πρόσθεσε η ίδια.
Η τελετή, που θα πραγματοποιηθεί στο Νουούκ, την πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, θα ξεκινήσει στις 14:00 (τοπική ώρα, 18:00 ώρα Ελλάδας).
Η εκστρατεία αυτή αναγκαστικής αντισύλληψης ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και διήρκεσε ως το 1992 με στόχο να περιοριστεί το ποσοστό γεννητικότητας στη Γροιλανδία.
Στα τέλη του 1970 είχε τοποθετηθεί ενδομήτριο σπιράλ σε τουλάχιστον 4.070 γυναίκες, δηλαδή σε μία Γροιλανδή στις δύο που βρισκόταν σε αναπαραγωγική ηλικία, σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας που παρουσιάστηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου. Αυτό στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων γινόταν χωρίς συγκατάθεση, ακόμη και στις περιπτώσεις που αφορούσε ανήλικες.
Η τοποθέτηση αυτής της συσκευής αντισύλληψης προκάλεσε πολλές επιπλοκές σε πολλές γυναίκες, ενώ πολλές από αυτές έμειναν στείρες.
Στα τέλη Αυγούστου η Δανή πρωθυπουργός είχε ζητήσει με ανακοίνωσή της συγνώμη από τα θύματα, ικανοποιώντας το αίτημα που είχαν διατυπώσει εδώ και χρόνια οι γυναίκες αυτές.
Τη Δευτέρα η Φρέντερικσεν ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός «ταμείου συμφιλίωσης» για την αποζημίωση των γυναικών αυτών, όπως και άλλων Γροιλανδών που έπεσαν θύματα διακρίσεων εξαιτίας της καταγωγής τους.
«Είναι ένα πολύ καλό νέο, διότι οι πελάτισσές μου δεν θα ικανοποιηθούν από μια απλή συγνώμη», δήλωσε ο Μαντς Πράμινγκ δικηγόρος περίπου 150 θυμάτων που έχουν προσφύγει εναντίον του δανέζικου κράτους για παραβίαση των δικαιωμάτων τους ζητώντας αποζημίωση.
«Εξωτερική πίεση»
Μεταξύ του Νούουκ και της Κοπεγχάγης υπάρχουν πολλά θέματα που προκαλούν τριβή, ιδιαίτερα οι αναγκαστικές υιοθεσίες και η αναγκαστική τοποθέτηση παιδιών από τη Γροιλανδία στη Δανία.
Η δανέζικη κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει τις εντάσεις σε μια εποχή που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει να αποκτήσει τη Γροιλανδία.
«Είναι η εξωτερική πίεση, κυρίως από τις ΗΠΑ, που ανάγκασε τη Δανία να εντείνει τις προσπάθειές της», εκτίμησε η Κέμνιτς. «Εδώ και δέκα χρόνια που είμαι βουλευτής δεν έχω δει ποτέ ξανά να καταβάλλονται τόσες προσπάθειες», πρόσθεσε.
Οι προκάτοχοι της Φρέντερικσεν επέμεναν ότι η Δανία δεν έχει κανέναν λόγο να ζητήσει συγνώμη από τη Γροιλανδία.
«Στο παρελθόν οι Δανοί πρωθυπουργοί αντιμετώπιζαν με εξαιρετική επιφύλαξη το ενδεχόμενο να αναγνωρίσουν τις αδικίες που διαπράχθηκαν εις βάρος της Γροιλανδίας», δήλωσε η ιστορικός Άστριντ Άντερσεν ερευνήτρια στο Δανέζικο Ινστιτούτο Διεθνών Μελετών.
Η υπόθεση με την αναγκαστική αντισύλληψη των Γροιλανδών γυναικών έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό όταν μία από τις γυναίκες αναφέρθηκε στην εκστρατεία αυτή, που είχε ξεχαστεί από τις αρχές και για την οποία δεν μιλούσαν τα θύματα, σε μια σειρά podcasts το 2022.
Τότε η κυβέρνηση της Δανίας και της Γροιλανδίας είχαν συμφωνήσει να ξεκινήσει ανεξάρτητη έρευνα για τις πρακτικές αντισύλληψης που χρησιμοποιήθηκαν εις βάρος των Γροιλανδών. Τα συμπεράσματά της ανακοινώθηκαν στις αρχές του μήνα.
Άλλη έρευνα για τις νομικές συνέπειες αυτής της εκστρατείας βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να εξετάσει και το αν η Δανία διέπραξε «γενοκτονία». Τα ευρήματά της αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα την άνοιξη του 2026.
ΕΜ
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
