Το φετινό καλοκαίρι, η «κουλτούρα της ακύρωσης», γνωστή διεθνώς ως «cancel culture», έχει αποκτήσει ιδιαίτερη ένταση στον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο. Δημοφιλείς καλλιτέχνες με μακροχρόνιες και αξιόλογες διαδρομές αντιμετωπίζουν σφοδρές διαδικτυακές επιθέσεις λόγω επαγγελματικών, πολιτικών ή προσωπικών επιλογών τους, είτε για σοβαρούς είτε για ανούσιους λόγους. Αυτό έχει οδηγήσει σε κλυδωνισμούς καριέρων και αμφισβητήσεις σεβαστών προσωπικοτήτων.
Αναρωτιόμαστε, ποια είναι τα ασυγχώρητα παραπτώματα για έναν καλλιτέχνη; Ποιοι είναι αυτοί που τον κρίνουν; Και πόσο μπορεί ένα συγκεκριμένο περιστατικό να σβήσει μια αξιόλογη καλλιτεχνική πορεία;
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γλυκερία. Η γνωστή ερμηνεύτρια, με μια σταθερή καλλιτεχνική πορεία, αποφάσισε να μην ακυρώσει τη συναυλία της στο Ισραήλ τον περασμένο Ιούνιο, παρά τις πιέσεις που δέχτηκε. Η απόφασή της αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς η παρουσία της εκεί, την ώρα που στην Παλαιστίνη οι βομβαρδισμοί προκάλεσαν θανάτους αθώων, θεωρήθηκε από πολλούς ως λάθος. Ο λόγος πίσω από τη σιωπή της παραμένει άγνωστος, με πληροφορίες να ρέουν μέσω ανακοινώσεων του περιβάλλοντός της.
Σημαντική ήταν και η ανακοίνωση απόσυρσής της από μια συναυλία αφιέρωμα στην Λίνα Νικολακοπούλου, όπου οι οργανωμένες πιέσεις από το κίνημα BDS αναφέρθηκαν ως λόγος για την απόφαση αυτή. Ωστόσο, το ελληνικό τμήμα του BDS δήλωσε ότι δεν είχε καμία παρέμβαση για την εκδήλωση, ενώ ούτε οι διοργανωτές ανέφεραν απειλές για επεισόδια.
Από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα, έχουν υπάρξει φωνές που καλούν σε μποϊκοτάζ των εμφανίσεων καλλιτεχνών, συμπεριλαμβανομένης της Γλυκερίας. Αυτό το αρνητικό κλίμα έχει πιθανόν προκαλέσει ανησυχία στην ερμηνεύτρια και το περιβάλλον της.
Ο δημόσιος διάλογος και η κριτική είναι αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα, ωστόσο δεν μπορεί να διαγράφεται μια καλλιτεχνική διαδρομή δεκαετιών ή να απαξιώνεται ολοκληρωτικά μια ερμηνεύτρια που έχει υπηρετήσει την τέχνη με ποιότητα και συνέπεια. Η σχέση ακροατή – καλλιτέχνη είναι προσωπική και πρέπει να παραμείνει έτσι.
Από την άλλη, η Μαρία Φαραντούρη αντιμετώπισε κριτική για την επιλογή της να αφιερώσει το τραγούδι «Της αγάπης αίματα» στην υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά τη διάρκεια συναυλίας της. Παρά την ένταση και την κριτική, μια αυθόρμητη κίνηση δεν πρέπει να αμφισβητεί τη συνολική καλλιτεχνική της αξία.
Τέλος, η Νατάσσα Μποφίλιου έχει βρεθεί στο στόχαστρο διαδικτυακών επιθέσεων για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένων των δηλώσεών της και των πολιτικών της θέσεων. Πρόσφατα, μια φωτογραφία της από τις διακοπές της προκάλεσε έντονη συζήτηση στα social media, όπου οι χρήστες επικεντρώθηκαν σε λεπτομέρειες της εμφάνισής της, αποδεικνύοντας πώς η πίεση της κοινής γνώμης μπορεί να μετατραπεί σε στοχοποίηση και κριτική χωρίς νόημα.