Σε μια στρατηγική κίνηση για την αποφυγή αιφνιδιασμών και ενδεχόμενων παρεμβάσεων τρίτων στην Ανατολική Μεσόγειο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής μια παλαιά πρόταση για τη σύσταση φόρουμ των χωρών της περιοχής. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η συνεργασία σε ζητήματα που κυμαίνονται από τη μετανάστευση και την προστασία του περιβάλλοντος μέχρι τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών.
«Η Ελλάδα επιδιώκει τη συνεννόηση με όλους τους γείτονες, έχοντας ως οδηγό το Δίκαιο της Θάλασσας. Σκοπεύουμε να καλέσουμε όλα τα παράκτια κράτη σε μια κοινή συνάντηση, όπου θα εξετάσουμε όλα τα ζητήματα που μας απασχολούν», δήλωσε ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την εξωτερική πολιτική.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το φόρουμ θα περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη, εστιάζοντας σε πέντε βασικές θεματικές: το μεταναστευτικό, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών και την πολιτική προστασία.
Η αρχική πρόταση για τη διάσκεψη προήλθε από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε αναφερθεί στον «δίκαιο διαμοιρασμό του πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου». Στην πορεία, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επανέφερε την ιδέα αυτή, υπό το πρίσμα των εξελίξεων στην περιοχή.
Αναζητώντας λύσεις, οι προκλήσεις που έχουν κρατήσει τη διάσκεψη στα χαρτιά είναι σαφείς. Το ζήτημα της συμμετοχής, του πλαισίου και των δεσμευτικών όρων είναι μερικά από τα κεντρικά σημεία που χρήζουν επίλυσης. Η Τουρκία έχει απαιτήσει την εξαίρεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, καθώς η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος-μέλος της ΕΕ.
Επιπλέον, οι διακυμάνσεις στην πολιτική κατάσταση της Λιβύης και η πιθανή συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής προσθέτουν περαιτέρω προκλήσεις στη διαδικασία. Στο επίκεντρο παραμένει η ανάγκη για σαφήνεια σχετικά με το ποιοι θα συμμετάσχουν και πώς θα διεξαχθούν οι συνομιλίες για τις οριοθετήσεις.
Συνολικά, η προσπάθεια για τη δημιουργία αυτού του φόρουμ υπογραμμίζει την επιθυμία της Ελλάδας να προωθήσει τη συνεργασία και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, παρά τις προκλήσεις και τα εμπόδια που παραμένουν.
