Μια σημαντική αλλαγή στο καθεστώς που επέτρεπε μέχρι σήμερα την είσοδο μικρών δεμάτων στην Ευρώπη χωρίς τελωνειακή επιβάρυνση προκύπτει από τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των υπουργών Οικονομικών στο πρόσφατο Ecofin. Από το 2026, οι χώρες της Ε.Ε. προγραμματίζουν να επιβάλουν δασμούς σε αποστολές αξίας κάτω των 150 ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το κύμα πακέτων που εισάγονται κυρίως από την Κίνα.
Η νέα αυτή πολιτική δεν έχει οριστικοποιηθεί πλήρως, αλλά αντιπροσωπεύει το πρώτο βήμα προς μια μεταβατική περίοδο που θα διαρκέσει έως το 2028, οπότε αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το ενιαίο ευρωπαϊκό τελωνειακό σύστημα. Στο μεταξύ, η επιβολή δασμών στα μικροδέματα θα λειτουργήσει ως προσωρινό μέτρο για τη μείωση των στρεβλώσεων που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια.
Στη διάρκεια της συζήτησης στο Ecofin, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, εξέφρασε τη στήριξή του στην ευρωπαϊκή πρόταση για την κατάργηση του ορίου των 150 ευρώ, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα της επιβολής δασμών στα χαμηλής αξίας δέματα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Ανέφερε ότι αυτή η πολιτική είναι κρίσιμη για τη διαφάνεια στο ηλεκτρονικό εμπόριο και την προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών.
Ο επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, τόνισε την ανάγκη για δίκαιους κανόνες στο ηλεκτρονικό εμπόριο, επισημαίνοντας την επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπιστεί ο τεράστιος όγκος φθηνών προϊόντων που εισάγονται απευθείας στους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Οι λεπτομέρειες σχετικά με την εφαρμογή των νέων χρεώσεων θα καθοριστούν το προσεχές διάστημα, με τον σαφή στόχο να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη είσοδος των μικρών δεμάτων, η οποία δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό και παρέχει στις πλατφόρμες εκτός Ε.Ε. ένα άδικο πλεονέκτημα.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Ecofin, έως και το 65% των μικροδεμάτων δηλώνονται με χαμηλότερη αξία από την πραγματική, ενώ το 91% των αποστολών κάτω των 150 ευρώ που εισήλθαν πέρυσι στην Ε.Ε. προήλθαν από την Κίνα. Πολλές εταιρείες σπάνε τις παραγγελίες σε μικρά πακέτα για να αποφύγουν τα τελωνεία, κάτι που αυξάνει τα απόβλητα και τις εκπομπές.
Η πλήρης αναμόρφωση του συστήματος θα ολοκληρωθεί το 2028 με την υλοποίηση του “EU Customs Data Hub”, μιας νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα διευκολύνει τον αυτόματο υπολογισμό των τελωνειακών χρεώσεων για κάθε εισαγόμενο προϊόν. Με την ολοκλήρωσή της, θα καταργηθεί ο κανόνας που επιτρέπει την εισαγωγή αγαθών αξίας κάτω των 150 ευρώ χωρίς δασμούς.
Στην Ελλάδα, το μέτρο επηρεάζει έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Με μέση αξία δέματος περίπου 25 ευρώ, ο τζίρος των μικροδεμάτων που εισήλθαν πέρυσι στη χώρα εκτιμάται στα 627 εκατ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί σχεδόν στο 21% της συνολικής online αγοράς, η οποία υπολογίζεται στα 3 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις κορυφαίες ευρωπαϊκές αγορές για τις πλατφόρμες TEMU και SHEIN, με στοιχεία που δείχνουν 2,7 εκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες την κάθε μια το πρώτο εξάμηνο του 2025. Ανάλογες αλλαγές στην εποπτεία των εισαγωγών μικρής αξίας έχουν γίνει και στις ΗΠΑ, οι οποίες κατάργησαν τον κανόνα απαλλαγής για προϊόντα από Κίνα και Χονγκ Κονγκ κάτω των 800 ευρώ.
