Οι καινοτόμες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του κληρονομικού δικαίου παρουσιάστηκαν από τον υπουργό Δικαιοσύνης και τον υφυπουργό Δικαιοσύνης, σε συνεργασία με τον ομότιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο οποίος ηγείται της επιτροπής που έχει αναλάβει τη σύνταξή του. Το νομοσχέδιο έρχεται 80 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του κληρονομικού δικαίου στην Ελλάδα.
Η δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου θα διαρκέσει έως το τέλος του έτους, με την εφαρμογή του να προγραμματίζεται για το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ανάμεσα στις σημαντικές διατάξεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται πολυδιάστατες αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας. Ο υπουργός Δικαιοσύνης ενέπνευσε την ανάγκη για αυτές τις αλλαγές, αναφέροντας ότι πρόκειται για ένα "άρτιο επιστημονικό πόνημα", ενώ ο υφυπουργός τόνισε τη σημασία του νέου κληρονομικού δικαίου για τους πολίτες και την οικονομία.
Στο νέο νομοσχέδιο προβλέπονται δύο τύποι κληρονομικών συμβάσεων: η πρώτη, κατά την οποία ο διαθέτης μπορεί να διαχειρίζεται τα περιουσιακά του στοιχεία όσο είναι εν ζωή και να τα μεταβιβάσει μετά θάνατον, και η δεύτερη, που επιτρέπει σε κάποιον με κληρονομικό δικαίωμα να παραιτηθεί από αυτό εν ζωή.
Σημαντική αλλαγή είναι η αύξηση του ποσοστού κληρονομιάς του επιζώντος συζύγου στο 33% όταν υπάρχει μόνο ένα παιδί, ενώ για δύο ή περισσότερα παιδιά, το ποσοστό μειώνεται στο 25%. Αν δεν υπάρχουν παιδιά, ο επιζών σύζυγος κληρονομεί πριν από άλλους συγγενείς.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι άνθρωποι που έχουν συνάψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης αποκτούν τα ίδια δικαιώματα με τους έγγαμους συζύγους. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς, ο επιζών σύντροφος δικαιούται την κληρονομία, εφόσον έχουν συγκατοικήσει τουλάχιστον τρία χρόνια και υποβάλει αίτηση εντός τεσσάρων μηνών από τον θάνατο του διαθέτη.
