Οι τουρίστες που δεν διστάζουν να ξοδέψουν 5 ευρώ για έναν καφέ στη Μύκονο ή 25 ευρώ για ένα γεύμα σε νησί, καθώς και οι καταναλωτές που προτιμούν ακριβές ξένες μάρκες αντί φθηνότερων ελληνικών προϊόντων, συνιστούν τους βασικούς παράγοντες που διατηρούν τον πληθωρισμό στην Ελλάδα γύρω στο 3%. Παρά την γενική σταθεροποίηση, οι επιμέρους κατηγορίες που επηρεάζουν την τσέπη του καταναλωτή παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,9% τον Αύγουστο, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να παρατηρούνται σε τομείς που αγγίζουν άμεσα τον καθημερινό προϋπολογισμό: στα εστιατόρια, στα καφέ και στις τουριστικές υπηρεσίες (+6,2%), στα ενοίκια κατοικιών (+10,9%), στα φρούτα (+11,6%) και στον καφέ (+18,5%).
Η ανάλυση από την Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει τη σημασία του τουρισμού, καθώς οι επισκέπτες από πλούσιες χώρες είναι συνηθισμένοι σε υψηλότερες τιμές και αποδέχονται τις χρεώσεις στην Ελλάδα χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτό δημιουργεί ένα «κατώφλι» στις τιμές, το οποίο υιοθετείται και από την εσωτερική αγορά, με αποτέλεσμα η τιμή των 5 ευρώ για τον καφέ ή των 15 ευρώ για ένα πιάτο μακαρόνια να γίνονται καθημερινότητα για τον Έλληνα καταναλωτή.
Στο σούπερ μάρκετ, οι προτιμήσεις των καταναλωτών για εισαγόμενες μάρκες, παρά την ύπαρξη φθηνότερων ελληνικών προϊόντων, διατηρούν ψηλά τον λογαριασμό. Παρά τις μειώσεις σε ορισμένα προϊόντα, οι αυξήσεις σε κρέατα (+7,5%), ψάρια (+4,9%) και γαλακτοκομικά (+2,5%) ακυρώνουν τις όποιες εξοικονομήσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, ειδικά στα νωπά, παραμένει επίμονος, με το κόστος κάθε αγοράς να είναι 15%-20% πιο ακριβό σε σχέση με δύο χρόνια πριν. Αυτό επιβαρύνει περαιτέρω τα νοικοκυριά.
Επιπλέον, η κατάσταση στην ενέργεια είναι επίσης ανησυχητική, με τον δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ να καταγράφει αύξηση +7,7% στον ηλεκτρισμό τον τελευταίο χρόνο, παρά τη μείωση των διεθνών τιμών. Οι λογαριασμοί παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, με το κόστος ρεύματος να ξεπερνά τα 150 ευρώ μηνιαίως.
Όσον αφορά τη στέγαση, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά +10,9% φέτος και ενώ αναμένεται κάποια επιβράδυνση το 2026, δεν προβλέπεται ουσιαστική μείωση των τιμών. Οι φοιτητές και οι οικογένειες που αναζητούν κατοικία σε τουριστικούς προορισμούς συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλές απαιτήσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι η αποκλιμάκωση θα είναι σταδιακή, ενώ η αίσθηση του κόστους θα αργήσει να αλλάξει για τα νοικοκυριά.
