Στιγμές στην πολιτική ζωή μιας χώρας μπορεί να αποτυπώνονται από συγκεκριμένες φράσεις ή δηλώσεις ηγετών, οι οποίες συχνά περικλείουν το πνεύμα μιας ολόκληρης εποχής. Αυτές οι ατάκες δεν περιορίζονται μόνο σε ιστορικές αναφορές, αλλά περιλαμβάνουν και φράσεις που έχουν διαμορφώσει τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, όπως το «Ανήκομεν εις την Δύσιν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το «Βυθίσατε το “Χόρα”» του Ανδρέα Παπανδρέου.
Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες δηλώσεις είναι αυτή του Θεόδωρου Πάγκαλου, «Μαζί τα φάγαμε», που εκφράζει μια συλλογική ευθύνη για την κατάσταση της χώρας. Αυτή η δήλωση, που ακούστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2010, προήλθε σε μια περίοδο κοινωνικών αναταραχών και διαμαρτυριών κατά της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, κατά την οποία η Ελλάδα προσπαθούσε να διαχειριστεί τις συνέπειες του πρώτου μνημονίου.
Ο Πάγκαλος, απαντώντας στην κατακραυγή των πολιτών για τη διαχείριση των χρημάτων, δήλωσε: «Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί». Αυτή η τοποθέτηση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την πολιτική σκηνή και τους πολίτες, με πολλούς να την ερμηνεύουν ως υποκρισία και άλλους να τη βλέπουν ως μια τολμηρή παραδοχή των ευθυνών που βαρύνουν την κοινωνία.
Η φράση του Πάγκαλου την οδήγησε να γίνει αντικείμενο κριτικής και δημόσιων αντιδράσεων, ενώ η πολιτική του καριέρα επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό. Τελικά, αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή και δεν συμμετείχε στις εκλογές του 2012, ωστόσο το θέμα της συλλογικής ευθύνης για τις πολιτικές αποφάσεις παρέμεινε στην επικαιρότητα.
Σημαντικές ήταν και οι αντιδράσεις που προκάλεσε η δήλωση του Πάγκαλου, η οποία ανέδειξε τη συνευθύνη των πολιτών στη δημοκρατία και τις πολιτικές επιλογές τους. Μέσα από τη βιβλιογραφία του, ο Πάγκαλος προσπάθησε να εμβαθύνει στο ζήτημα, καλώντας τους πολίτες να συμμετάσχουν στη συζήτηση.
Η φράση «Μαζί τα φάγαμε» έχει γίνει πλέον σήμα κατατεθέν της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αυτοκριτική και αναγνώριση των ευθυνών απέναντι σε ένα αποτυχημένο πολιτικό σύστημα.
