Η επαναλαμβανόμενη παραβίαση του εναέριου χώρου από ρωσικά αεροσκάφη προκαλεί σοβαρούς προβληματισμούς στο ΝΑΤΟ σχετικά με το αν είναι αναγκαία η μετάβαση από τις αναχαιτίσεις στην κατάρριψη.
Η κατάσταση αυτή ήρθε στο προσκήνιο με το περιστατικό της Παρασκευής, όπου τρία ρωσικά MiG-31 μπήκαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας για 12 λεπτά και αναχαιτίστηκαν από ιταλικά F-35 που συμμετέχουν στην αποστολή εναέριας αστυνόμευσης της Συμμαχίας στη Βαλτική. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ρωσικά drones είχαν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, με τουλάχιστον τρία να καταρρίπτονται από πολωνικά F-16 και ολλανδικά F-35.
Στη δήλωσή τους, οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ τόνισαν: «Η Ρωσία δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία: το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοι θα χρησιμοποιήσουν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όλα τα απαραίτητα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά μέσα για να αμυνθούν». Η Ρωσία απορρίπτει τις κατηγορίες, διατείνοντας ότι δεν έχει παραβιάσει καμία συμφωνία.
Η ανάλυση του Politico εξετάζει τις επιλογές του ΝΑΤΟ απέναντι σε αυτή τη ρωσική κλιμάκωση.
Οι κανόνες εμπλοκής του ΝΑΤΟ παραμένουν απόρρητοι και καθορίζονται με ομοφωνία από το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο. Η εφαρμογή τους διαχειρίζεται ο Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής Ευρώπης. Σύμφωνα με την πρώην εκπρόσωπο του ΝΑΤΟ, οι κανόνες εμπλοκής πρέπει να συνάδουν με την πολιτική κατεύθυνση της Συμμαχίας, που είναι κυρίως αμυντική.
Κάθε κράτος-μέλος μπορεί να ενεργεί αυτόνομα στον εναέριο χώρο του, όταν τα αεροσκάφη επιχειρούν υπό εθνική διοίκηση. Χώρες όπως η Λιθουανία και η Ρουμανία έχουν προχωρήσει σε νέες ρυθμίσεις για ταχύτερη αντίδραση στις παραβιάσεις.
Ωστόσο, οι μονομερείς ενέργειες ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση, όπως επισήμανε ο Πολωνός πρωθυπουργός. Αντίστοιχα, η απόφαση να μην καταρριφθούν τα MiG-31 εδράστηκε στην εκτίμηση της απειλής, με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ να δηλώνει ότι δεν εντοπίστηκε άμεση απειλή.
Αναλυτές επισημαίνουν τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης και την αβεβαιότητα για τη στάση των ΗΠΑ, γεγονός που επηρεάζει τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Τέλος, υπάρχει συζήτηση για πιθανές αλλαγές στους κανόνες εμπλοκής, καθώς οι προκλήσεις συνεχίζουν να αυξάνονται.
