Η δραστηριότητα γύρω από τα εικονικά τιμολόγια και η κλοπή από τα κρατικά ταμεία μέσω επιστροφής ΦΠΑ δεν είναι κάτι νέο. Ωστόσο, καθώς οι κρατικές υπηρεσίες εκσυγχρονίζονται και ψηφιοποιούνται, το οικονομικό έγκλημα προσαρμόζεται και αυτό, αναζητώντας νέες ψηφιακές ευκαιρίες για να κλέβει δημόσιο χρήμα.
Σήμερα, οι απάτες που φτάνουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ γίνονται με τη βοήθεια ψηφιακών εργαλείων. Η ίδρυση εταιρειών-μαϊμού με ελάχιστο κεφάλαιο 1 ευρώ πραγματοποιείται με ένα μόνο κλικ στο ΓΕΜΗ, ανοίγοντας τον δρόμο για αμφίβολες ενδοεταιρικές συναλλαγές και «μουσαντένια» τιμολόγια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επιστρέφεται ανύπαρκτος ΦΠΑ στους απατεώνες και τις εγκληματικές οργανώσεις, που μοιράζονται τη λεία του κρατικού χρήματος.
Μια πρόσφατη αποκάλυψη ενός τέτοιου κυκλώματος οδήγησε τη Δικαιοσύνη σε δράση, χωρίς όμως να είναι σαφές αν οι πραγματικοί εγκέφαλοι θα τιμωρηθούν ή αν θα πληρώσουν οι αθώοι αχυράνθρωποι. Οι αρχές παραμένουν σε αβεβαιότητα σχετικά με το πόσες άλλες εγκληματικές οργανώσεις εξακολουθούν να λειτουργούν ανενόχλητες και πόσα εκατομμύρια χάνονται από τους φόρους όλων μας, παρά την ύπαρξη προηγμένων ελεγκτικών συστημάτων.
Στελέχη των διωκτικών αρχών αναφέρουν ότι οι πρόσφατες αποκαλύψεις για τη δράση αυτών των κυκλωμάτων υποδεικνύουν δύο σημαντικά σημεία: πρώτον, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της χώρας ενισχύονται και ενεργούν αποτελεσματικά με τη χρήση εργαλείων όπως το myDATA, POS και AI, καταστρέφοντας ολοένα και περισσότερα κυκλώματα. Δεύτερον, οι υποθέσεις που αποκαλύπτονται φαίνεται να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, με το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος να παραμένει ανυπολόγιστο. Σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις, η ετήσια λεία των εγκληματικών οργανώσεων μπορεί να ξεπερνά το 1 ή 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια πρόσφατη ανάλυση των κυκλωμάτων που έχουν εξαρθρωθεί από τις έρευνες της ΑΑΔΕ, της Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος και της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος, δείχνει ότι η διαπιστωμένη φοροδιαφυγή φτάνει συχνά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ανά περίπτωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε 29 υποθέσεις που αποκαλύφθηκαν πριν από το τέλος του 2025, οι διαφυγόντες φόροι ανήλθαν σε 179.886.674 ευρώ, δηλαδή πάνω από 6 εκατομμύρια ευρώ κατά μέσο όρο σε κάθε απάτη.