Οι ζωοκλοπές στην Κρήτη παραμένουν μια σοβαρή κοινωνική πραγματικότητα. Το φαινόμενο έχει μετατραπεί από πράξη ανάγκης σε ένα οργανωμένο έγκλημα που περιλαμβάνει χασισοκαλλιέργεια και εμπόριο κοκαΐνης, ευνοούμενο από ένα διεφθαρμένο σύστημα.
«Παλιά η ζωοκλοπή γινόταν από ανάγκη, για να φαγωθεί ένα-δυο κατσίκια. Σήμερα, όμως, έχει εξελιχθεί σε επιχειρηματικότητα. Οι κλοπές γίνονται για να πουληθούν ή να καταναλωθούν σε κοινωνικές εκδηλώσεις όπως γάμοι και βαφτίσεις. Οι κλοπές είναι συχνές, ενώ η πλειοψηφία τους δεν αναφέρεται στην αστυνομία λόγω της ομερτά που επικρατεί», δηλώνει ο Ν., κάτοικος ενός μικρού χωριού της Κρήτης.
Ο Ν. παρατηρεί ότι οι κλέφτες δρουν κυρίως τη νύχτα, με φεγγάρι, φορτώνοντας τα ζώα σε κλεμμένα αυτοκίνητα. Οι κινήσεις των κτηνοτρόφων παρακολουθούνται και οι πληροφορίες προέρχονται από τοπικούς συνεργάτες που γνωρίζουν την περιοχή. Η συνεργασία ντόπιων είναι κρίσιμη για την επιτυχία της κλοπής.
Στη συνέχεια, γνωρίζουμε τον Χ., ο οποίος έχει υποστεί δύο φορές ζωοκλοπή και αποφάσισε να χειριστεί μόνος του την κατάσταση, χωρίς να απευθυνθεί στην αστυνομία. «Η αστυνομία προκαλεί περισσότερα προβλήματα. Οι κλέφτες γίνονται πιο επιθετικοί και οι σχέσεις περιπλέκονται», εξηγεί.
Η έννοια της τιμής και της αλληλεγγύης μεταξύ των σύντεκνων έχει αλλάξει. Στο παρελθόν, οι σύντεκνοι ήταν υποχρεωμένοι να λένε την αλήθεια, αλλά στην περίπτωση του Χ. αυτό δεν συνέβη. Έτσι, αποφάσισε να πάρει τον νόμο στα χέρια του. Ένας όρκος που έδωσε τον οδήγησε σε μια σφοδρή αντιπαράθεση με τους ζωοκλέφτες.
Η κοινωνική δομή στην Κρήτη διατηρεί ακόμα ισχυρούς δεσμούς οικογένειας και συντεκνιών. Η φυλακή μπορεί να θεωρείται τιμή για κάποιους, καθώς στην παράδοση οι φυλακισμένοι θεωρούνταν ικανοί προστάτες της οικογένειάς τους. Ο Χ. αναγνωρίζει ότι η φυλακή έφερε κάποια «καλή του τύχη», καθώς ανέβηκε στην κοινωνική του θέση.
Ο Γιώργος Παπακωσταντής, ειδικός στην κοινωνική ψυχολογία, αναφέρει ότι το έγκλημα της ζωοκλοπής φαίνεται να φθίνει, αν και δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για να το επιβεβαιώσουν. Παρόλα αυτά, οι ζωοκλοπές συνεχίζουν να συμβαδίζουν με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις για τους κτηνοτρόφους.
