Από την αρχή του 2026, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταργήσει την τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ. Όλα τα πακέτα που προέρχονται από τρίτες χώρες θα πρέπει να υποβληθούν σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με την επιβολή δασμών και τελών διαχείρισης, όπως ανακοίνωσε το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN). Η Ελλάδα, μέσω του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, στηρίζει αυτή την απόφαση, θεωρώντας την απαραίτητη για την ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και την προστασία των δημοσίων εσόδων.
Η στήριξη του μέτρου από την Ελλάδα απορρέει από την ανάγκη εξισορρόπησης των συμφερόντων των καταναλωτών και του εγχώριου εμπορίου, ενώ παράλληλα επιδιώκει την προστασία των δημοσίων εσόδων. Έτσι, σκοπός είναι να κλείσουν «παράθυρα» και «Κερκόπορτες» που έχουν δημιουργηθεί λόγω της εκρηκτικής ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου τα τελευταία 2-3 χρόνια.
Ανάμεσα στα οφέλη της νέας ρύθμισης περιλαμβάνεται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, η αύξηση των δημοσίων εσόδων και η αποτροπή αποστολής προϊόντων που δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Πέρα από αυτά, θα υπάρξουν και περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς η νέα πολιτική αποθαρρύνει την παραγωγή και υπερκατανάλωση αμφιβόλου ποιότητας προϊόντων.
Ωστόσο, υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες, όπως οι αυξήσεις στις τελικές τιμές των φθηνών προϊόντων από τρίτες χώρες, η πιθανή επιβάρυνση των οικονομικά ασθενέστερων καταναλωτών και οι κίνδυνοι καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας στις διαδικασίες των τελωνείων. Επίσης, απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός στην επιβολή τέλους διαχείρισης, το οποίο αναμένεται να κυμαίνεται από 1,5 έως 2 ευρώ ανά πακέτο.
Το ECOFIN προχώρησε στην απόφαση αυτή και επιτάχυνε το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, το οποίο αρχικά προέβλεπε την εφαρμογή της ρύθμισης το 2028. Στο εξής, όλα τα δέματα θα μπαίνουν σε διαδικασίες τελωνείου και δασμών, ενώ οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θα υποβάλουν προτάσεις υλοποίησης στο επόμενο ECOFIN, με στόχο τη νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών μικροδεμάτων από τρίτες χώρες.
Για τους καταναλωτές, αυτό σημαίνει ότι κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας, οδηγώντας σε υψηλότερες τελικές τιμές. Επιπλέον, το σχέδιο περιλαμβάνει ξεχωριστό τέλος διεκπεραίωσης, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή μετά τα μέσα του 2026.
Η νέα ρύθμιση θα επηρεάσει και τις πλατφόρμες πωλήσεων όπως οι Temu, Shein και Trendyol, οι οποίες ελκύουν τους καταναλωτές με χαμηλές τιμές και δωρεάν αποστολές. Το μοντέλο τους θα υποστεί αλλαγές καθώς οι αγορές θα επιβαρυνθούν από δασμούς και τέλη, περιορίζοντας το πλεονέκτημα στην τελική τιμή.
Η μετάβαση σε πλήρη τελωνειακό έλεγχο αναμένεται να προκαλέσει καθυστερήσεις και προβλήματα στα τελωνεία, κάτι που απαιτεί ανάλογες προσαρμογές στα τελωνειακά πληροφοριακά συστήματα.
